NIEUWSBRIEF 06-04-2025

 

 

Editoriaal:

 

Afgelopen woensdag 2 april vond aan de Hogere Zeevaartschool / Antwerp Maritime Academy een studienamiddag plaats rond het thema Geopolitieke spanningen op maritieme knooppunten, georganiseerd in samenwerking met de Koninklijke Militaire School. Uit de opening door generaal-majoor An-Roos De Potter (KMS) en Rowan Van Schaeren (AMA) bleek dat de beide instellingen de intentie hebben om hun samenwerking te versterken.

 

Internationale handel en scheepvaart staan meer dan ooit onder invloed van geopolitieke ontwikkelingen. Tijdens deze conferentie deelden experts uit de maritieme sector, de academische wereld, defensie en het beleid hun inzichten over de risico’s en uitdagingen op strategische maritieme routes. Daarbij kwam niet alleen de economische impact voor de koopvaardij aan bod, maar ook de gevolgen voor defensie en buitenlands beleid, evenals de druk die geopolitieke spanningen uitoefenen op het welzijn van zeevarenden.

 

Het programma bestond uit twee sessies. In de eerste sessie werden de geopolitieke aspecten van maritieme knooppunten besproken, met lezingen van onder anderen Merel Jacobs, Tijs Ter Haar en Anne-Marie Dedene. Aansluitend volgde een paneldebat onder leiding van Sara Van Hoeymissen, met als panelleden onder meer admiraal Tanguy Botman en havenkapitein Niels Vanlaer. Uit de voordrachten bleek een groot respect voor het zeerecht, en de nood om internationale spanningen te de-escaleren om te vermijden dat een of andere grootmacht zin krijgt in avonturen, lees: een cruciaal knooppunt afknellen voor de zeevaart. Volgens de aanwezigen zijn zowel een goed uitgebouwde marine als een vlot lopende diplomatie allebei van cruciaal belang om dit te vermijden.

 

De tweede sessie, die uw redacteur jammer genoeg niet kon meevolgen, richtte zich op de economische en psychosociale effecten van geopolitieke disrupties. De namiddag werd afgerond met een korte reflectie door twee studenten van de organiserende instellingen en een afsluitende receptie.

 

 

Veel leesplezier,

 

Filip

 

Afbeelding met symbool, logo, Graphics, clipart

Automatisch gegenereerde beschrijving

 

Uit het logboek van de commodore:

 

1.       Van Bob Peeters, onze trouwe PR, kregen wij een niet zo optimistische boodschap. Hij liet ons weten dat hij werd opgenomen in het UZA na een ongelukkige val, en daarbij kwam aan het licht dat de heupletsels waarmee hij worstelde niet meer behandelbaar zijn. Vanaf nu zal zijn mobiliteit dan ook beperkt zijn en hij zal zich nog enkel kunnen verplaatsen in een rolstoel. Wij wensen hem toch een zo goed mogelijk herstel toe met een zo hoog mogelijke levenskwaliteit.   
 
Daar hij de drijvende kracht is achter onze e-nieuwsbrief en EXTRA zal dit wel enkele consequenties hebben. De e-nieuwsbrief zal min of meer normaal kunnen blijven verschijnen, maar voor de EXTRA is voorlopig enkel een lightversie mogelijk. Gezien hij ook de meeste distributielijsten in handen had is het mogelijk dat één en ander niet tot bij U geraakt. Graag in voorkomend geval voorzitter@rbnrc.be verwittigen zodat wij kunnen bijsturen. Graag ook personen in uw nabijheid die niets zouden ontvangen hebben wijzen op deze mogelijkheid. Bijdragen voorlopig doorsturen naar hetzelfde adres.       
 
Bob heeft ons wel verzekerd dat hij, eens terug thuis de draad van de elektronische communicatie terug kan oppakken zodat wij een langetermijnoplossing kunnen uitwerken.

2.       Actief geweest in de coördinatiebureaus van de Liaison Officers van de Antwerpse Tall Ships races van 2001, 2004, 2006, 2010, 2016 en 2022, tweemaal ingescheept geweest als trainee op de Russische Mir, notabene een zusterschip, en dan moeten vaststellen dat ik de Dar Młodzieży zowel een driemastbark als een driemastvolschip noemde. Om beschaamd in de grond te zinken. Uiteraard is de “Dar” een driemastvolschip of fregat. Een driemastbark is langsgetuigd aan de bezaansmast. Bij de Mercator is ook de grote mast langsgetuigd, en daar spreekt men dan van een barkentijn.      
 
Met “Dar” bestaat er zelfs nog een flauwe link naar het Oekraïense conflict, want naast de Mir, is ook de Khersones een zusterschip, samen met nog 3 andere, alle gebouwd in Gdansk. De Khersones voer oorspronkelijk onder Oekraïense vlag, want was gebaseerd op de Krim als eigendom van de plaatselijke Zeevaartschool. Na de inval van de Russen op de Krim in 2014 werd het door hen in beslag genomen. Er volgde wat getouwtrek tussen Russische departementen tot het in 2015 in Sebastopol een grondige revisie kreeg en sindsdien die stad als thuishaven heeft. In het westen verdween het wat van de radar. Deze week was het op weg, onder Russische vlag, naar het Russische Sochi. ETA 4/4/2025. (www.marinetraffic.com)      
 
Zoals de zaken er nu voorstaan zullen we in Antwerpen, in 2026, helaas zowel Mir als Khersones moeten missen bij de aanloop van de Tall Ships. Hopen we dat er snel een bevredigend einde komt aan het conflict, zodat Russische Tall Ships ooit terug welkom zijn, en Antwerpen terug de ontmoetingsplaats mag worden tussen minstens drie van deze zusterschepen.

3.       Trump kon ons deze week nog eens stevig op ons paard zetten. En dan spreek ik nog niet van “Liberation Day” waarmee hij de wereldhandel in de diepvries stopte. Maar voor de scheepvaart heeft hij nog wildere plannen. Hij wil namelijk de Amerikaanse scheepsbouw nieuw leven inblazen en ziet met lede ogen dat de Chinese scheepsbouw tot 55% van de wereldproductie in handen heeft, terwijl de Amerikaanse amper 1% bedraagt. Zijne Grote Genialiteit heeft daar een simpele oplossing voor bedacht: laten we voor elk havengebruik door een in China gebouwd schip 1.5 miljoen dollar vragen. Een vuistslag aan China. Maar wie daar zeker ook niet kunnen mee lachen zijn de grote containerrederijen. MSC heeft bijvoorbeeld 220 schepen in China laten bouwen, Maersk 199 en CMA/CMG zelfs 274. Cosco, de Chinese rederij wordt uiteraard het felst getroffen, omdat ongeveer 60% van haar vloot, 306 eenheden op 517 inlands zijn gebouwd. Door de maatregel zou de kost per container zo eventjes met 800 dollar kunnen toenemen. (DS 31/3/2025). Hopelijk leiden de discussies, die over de invoertarieven ontstaan zijn, de aandacht lang genoeg af van dit dossier opdat het zou kunnen koelen zonder blazen.

4.       Vorige week wezen we al op de maritieme wapenwedloop die in zuidoost Azië aan de gang is. Deze week liet China al een deel van zijn maritieme kracht los op een omsingelingsoefening rond Taiwan. Met 21 oorlogsbodems op een totaal van de 234, wel geflankeerd door 71 vliegtuigen legden ze een cordon rond Taiwan, juist buiten de zogenaamde “aansluitende zone” een buffer rond Taiwan die verder reikt dan de territoriale wateren. Invaren ervan wordt beschouwd als een daad van agressie. Het vliegdekschip Shandon, het eerste dat integraal door China zelf gebouwd werd nam deel aan de operatie en was nog nooit zo dicht bij de kust van Taiwan gesignaleerd. China zou ook een speciaal type landingsvaartuig aan het klaarstomen zijn met een uitschuifbare landingsbrug van 120 meter. Die zijn duidelijk niet bedoeld voor toeristische uitstapjes. De vraag is dus niet of China Taiwan zal binnenvallen, maar wanneer. En dat zal in grote mate afhangen van de manier waarop de onvoorspelbaarheid van het Witte Huis wordt ingeschat (DS 01/04/2025).

5.       Het mag ons dan ook niet verwonderen dat in binnen- en buitenland het aantal veiligheidsconferenties en studiedagen significant is toegenomen. Vorige woensdag nog boog men zich, in het auditorium van AMA over de geopolitieke spanning rond maritieme knooppunten. De druk bijgewoonde studienamiddag, met o.a. een grote marine delegatie, stond in het teken van het recente samenwerkingsakkoord tussen de Koninklijke Militaire School en de Antwerp Maritime Academy en werd in gang getrokken door generaal-majoor An-Roos De Potter en capt. Rowan Van Schaeren de respectievelijke directeurs.      
 
De problematiek werd vanuit twee gezichtshoeken benaderd in individuele presentaties van experts. Enerzijds was er het veiligheidsaspect op zich en de economische en politieke impact ervan. Anderzijds werd dieper ingegaan op de menselijke dimensie van de problematiek en de invloed op het welzijn van zeevarenden. 
 
Beide onderdelen werden telkens afgesloten door een panelgesprek. In het eerste panel herkenden we divisie-admiraal Botman, naast kolonel Peter Philipsen, docent aan de KMS en capt. Niels Vanlaer, havenkapitein van PAB. Moderator: Sarah Van Hoeymissen (KMS)     
Het tweede panel, gemodereerd door Theo Notteboom (AMA) bestond uit Eric de Soir, crisispsycholoog, Marco Nuyttemans, VP-Europe van Excelerate Energy en Wilfried Lemmens MD van Royal Belgian Shipowners Association. 
 
Afbeelding met person, kleding, persoon, pak

Door AI gegenereerde inhoud is mogelijk onjuist.

Afsluitend was er nog een verfrissende nabeschouwing door 2 studenten van KMS en AMA.   
 
Op model van de internationale samenwerking tussen de Belgische en Nederlandse marines, moet er ook verder gewerkt worden aan de reeds bestaande samenwerking tussen koopvaardij en Marine, of Defensie in het algemeen. 
 
Mogen we er U ook attent op maken dat een gelijklopend onderwerp zal behandeld worden tijdens onze voordrachtsessies van zaterdag 22 november waarin Filip Reyniers het zal hebben over “Maritieme Veiligheid” Save the date. Het wordt de moeite waard.  
 
Toevallig besteedde VRT-nieuws op vrijdag 4 april aandacht aan de tijdelijke terugkeer van de F931 Louise Marie in Zeebrugge uit het hoge Noorden. In het filmpje getuigen bemanningsleden van de beduidend grotere aanwezigheid van Russische duikboten, oppervlakteschepen en vliegtuigen in het bewaakte gebied. De commandant bevestigt wel dat de vroegere passieve monitoring van deze naderingen, is vervangen door een meer assertieve reactie langs onze kant. En dat komt volledig overeen met wat eerder in de studienamiddag werd besproken.

6.       Verplicht ben ik het aan mezelf, om met voldoening vast te stellen dat nu eindelijk de Kamercommissie Energie beslist heeft om de wet op de kernuitstap uit te kleden. Ter stemming zal voorgelegd worden aan de plenaire Kamer om de artikels te schrappen dat reactoren na 40 jaar moeten sluiten, en dat het verboden is om nieuwe kerncentrales in dienst te nemen. Hopelijk komen er geen nieuwe maneuvers om het proces te vertragen na deze al te lange lijdensweg. (DS 2/4/2024)

7.       Pro memorie:   
– dinsdag 8 april: 14u Angèle. Samenkomst DELTA. Uitnodiging, zie verder in de e-Nieuwsbrief.     
woendag 9 april 14u-17u. Happy Hour KVOZMA-RBNRC.

     
Willy 06/04/2025